A bertsioa
<35.1r> 63
Lapresente Lettre soite / Reandeue a Martin de / heuty sieur de mariltçhenea / apresente Reste a / Louisbourq de Louisbourq
<35.2r> fait aguethary cé 22 marz 1757
/ Enne seme Maitea Estut faltatunay / jçatu presenteqo oqasione huntan çury By Lero / Esqribatu gabe Eta Cury Ene ossasuna Beria /5 gastiatu gabe çeinetan Baita ona jainqoary / Esquer desiraxen nuque çureahalla Balix / Çure conpaniarequin Batean Enne seme / Maitea sallutaxen Çaitut Bihox Çamur / Batequin jainqo handiaren partes othois /10 othoisten Çaitut Ethor çaquisquiq Etçherat / Estut vrreriq Eta Es çilariq galdexen niq / Çubaiçiq çhutiq nagollariq hiraxen hary / nais cu jqusinais çu çare Enne Erreçurxagusia / othoisten Çaitut Esnaçaçula aqabaras
/15 Estut presentean Çury Çer gastia / Baiçiq naicella Cure Cerbixari Cure / ama orai Eta Bethiere qatarine / desclausB bertsioa
<35.1r> 63
La presente lettre soite reandeue a Martin de Heuty, sieur de Mariltchenea. A presente reste a Louisbourq, de Louisbourq.
<35.2r> Fait a Guethary ce 22 mars 1757.
Ene seme maitea, eztut faltatu nai izatu presenteko okasione huntan zuri bi lerro eskribatu gabe eta zuri ene osasuna berria gaztiatu gabe, zeinetan baita ona Jainkoari esker. Desiratzen nuke zurea hala balitz zure konpaniarekin batean. Ene seme maitea, salutatzen zaitut bihotz samur batekin. Jainko handiaren partez othoizten zaitut : ethor zakizkik etxerat. Eztut urrerik eta ez zilarrik galdetzen nik, zu baizik xutik nagolarik ; hiratzen hari naiz zu ikusi naiz. Zu zare ene errezurtza guzia ; othoizten zaitut ez nazazula akabaraz.
Eztut presentean zuri zer gaztia, baizik naizela zure zerbitzari. Zure ama, orai eta bethiere, Qatarine Desclaus.A bertsioa
<34.1r> 129
La present soit rendu / a joanis dupuj mattallot / a louis bourqe
<34.2r> donibanen martçhoaren 21inan egiñgña 1757.
/ Ene seme maitia jscribatçen / dausqitçut bi lero hauc çuri ene eta familla / gusijaren ossasuna marqatçeco ossasuna dugu /5 jainquari esqer desiratçen nuqe çuria hala / balixs ene bijoxs gusijas badaqisu ene estatuba / çein pobreaden eta ene ahalac çein çhumiac / diren ungi mortifiqatuba gelditçen nais / segurqi çuri ene amudijuaren marqa /10 egori nahija egortçen dautçudan baingno / nobleqijago egortçen dautçut beras ahal / dagidana ustaritçhen semiareqin qapote bat / eta athora bat çhurija eta çhano bat qopotiac / horadura gorijadu esin hedatu nais gehijago /15 egortçerat martchoaren 9an eresibitu / dut çuq lehenbisi egin çinduben letra / eta bigarena estut jsatu salutatçen çaituste / çure bi arebe eta osaba çhopitec eta matanta / gusijec eta gaiñgñeraco ahaide gusijec
<34.2v> eranen dijosu çure qusiñgña bernat dupujri / amac eta arebac goraintçj ossasun dutela / gaingneraquan gomendatçen dautçut orhoit / çaitesen bethi jainquas eta bisi çaitesen /5 jainquaren beldurtasunian esen jainquari / daraijonac jainquabain atçematentu bere / contcolasijone gusijac eta jainco handijac / estijotça haquori faltatçen bere grasija eta / benedisijone seindubac jsan çaite beras bethi /10 jainquas orhoituba eta gero çure ama / gaçhuac duben dessira çure jqustequas / othoisten çaitut jsan desaçun amarentçat / behar dusun atentçijoni eta amaren sthifatceco / duçun borondatia ahal dagiçun besain /15 labursqi çure batistijo seinduba hartu / duçun leqhurat eretiratçeco çure amari / sathifassijone ematerat jainquaren / grasijareqin batian gomendijo huntan usten / çaitut esparantcan sathifasijone emanen /20 dautasula / cure çerbitcari gelditçen / nais cure ama tereçha labadija
<34.1r> laregi çuben lijhenequori emastiac goraintçiB bertsioa
<34.1r> 129
La present soit rendu a Joanis Dupui, mattallot a Louisbourqe.
<34.2r> Donibanen, martxoaren 21inan egiña, 1757.
Ene seme maitia, iskribatzen dauzkitzut bi lerro hauk zuri ene eta familla guzijaren osasuna markatzeko. Osasuna dugu Jainkuari esker ; desiratzen nuke zuria hala balitz ene bijotz guzijaz. Badakizu ene estatuba zein pobrea den eta ene ahalak zein xumiak diren. Ungi mortifikatuba gelditzen naiz segurki, zuri ene amudijuaren marka egorri nahija, egortzen dautzudan baiño noblekijago egortzen dautzut, beraz, ahal dagidana : Uztaritzen semiarekin kapote bat eta athorra bat, xurija, eta txano bat. Kopotiak horradura gorrija du. Ezin hedatu naiz gehijago egortzerat. Martxoaren 9an errezibitu dut zuk lehenbizi egin zinduben letra, eta bigarrena eztut izatu. Salutatzen zaituzte zure bi arrebek eta osaba Xopitek eta matanta guzijek, eta gaiñerako ahaide guzijek.
<34.2v> Erranen dijozu zure kusiña Bernat Dupuiri amak eta arrebak goraintzi, osasun dutela. Gaiñerakuan, gomendatzen dautzut orhoit zaitezen bethi Jainkuaz eta bizi zaitezen Jainkuaren beldurtasunian, ezen Jainkuari darraijonak Jainkuabain atzematen tu bere kontsolazijone guzijak, eta Jainko handijak eztijotza halakoari faltatzen bere grazija eta benedizijone seindubak. Izan zaite, beraz, bethi Jainkuaz orhoituba, eta gero zure ama gaxuak duben desira zure ikustekuaz. Othoizten zaitut izan dezazun amarentzat behar duzun atentzijonia, eta amaren sathifatzeko duzun borondatia ahal dagizun bezain laburzki zure batistijo seinduba hartu duzun lekhurat erretiratzeko zure amari sathifazijone ematerat. Jainkuaren grazijarekin batian, gomendijo huntan uzten zaitut, esparantzan sathifazijone emanen dautazula. Zure zerbitzari gelditzen naiz. Zure ama, Tereçha Labadija.
<34.1r> Larregi zuben lijhenekori (†) emaztiak goraintzi.A bertsioa
<33.1r> 70
A Monsieur / Monsieur Le fevre Belle fille / Consul de france a Pavo pres / bonnaventure pour La remitte a / Martincho Daguerre marinier /5 faisant Lapeche de la morue En / terreneuve a / Percibiac a / Pavo
<33.2r> fait a guethary le 20 … mars 1757an
/ Enne annaia maitia Escribatcen darosquicut bi Lero hauq Curi neure / ossasunaren beria adicerat Emaitequo ossasunadut jainquoari Escer Ceinetan desira / tcen bainuque Cure hala balis Cure compainiarequin baitean gorainci gastiatcen /5 darocut hailaber aitaq Eta amaq Eta domindinaq Eta gurehaureq Emastia bedera / ci Jlabetehuntan Eri dut Eritasun serios batequin semebait jcatu dugu hura uni / detan Emanadugu 74 10s pagacen dugula Eran darosquicut heimengo beriaq / Nola Esten untchiriq hourat heldu hautaquo jende gucia Corsurait ganci / niere Corsurait nindoan Lotinent Eta Monsieur Detçheverri ondoquo /10 haumalau pecetaquo Corsusale baitean Monsieur harismendirequin parti / cequo prest guinen hemendiq Lau jlabeteren buruquo uste dut jcaren / direla 40 Corsusale Canpoan Eranendarocut Cure Letra sainderi / q nola Esten niondiq Ethorri Es Ethorcequo aparanciariq Ere Eta Estaquigu / nori adreca Cergatiq espaitauqucu jaunharen jceniq gastiatu Etaneure /15 jdurian hoube Cinduque Cegoreq jaun hairen atçamatea Eta denbora berian / tresorerait Letra dasainden tirace Luceago jcaniq Ere Lehen ere Escriba / tudarocut Monsieur Daguerrerequin Letrabait hartan barna nola tu- / dan gure Letra dasaindequo sobra baçubeq Monsieur Felefeilenaq / 142tt 10s justuban gantiquox guri Eguin behar Lauquegu Cerbeites on /20 Cergatiq asco galdu baitugu guq hourien ondoan berarein gainerat / usten dut niq asco urax Eguin dut Eta othois Eguiten darocut niere / hourietas desquargacequox Çu hourequin antolacias hour Etaniq / heimen Emanen diosquatet Cure Etchequori suma houri bera nola Ere gastiatcenbaitucu / Eta hala houren beraren Escuquo senalearequin Cegoreq jkusiquo ducu nola /25 Eguin neure gorainciaq Emaren diosqucu famila guciari Eta jaun sapa / dori eta duqeren famila guciari Eta seinaren semeari Eta denbora / berean Monsieur lefefeili Escribatcen diot Egitequo houras gorainci Castiluri / familaq ossasunadubela hailaber despaldari eta Chanini Eta troubari / Eta neure jlobari Eta pumaderi Eta miselli funsean gucieri piares /30 piter tiro baiteq Eremandu Corsuban mastrucen bera
<33.2v> curefamilaq ossasuna du jainquoari Escer Cure Esposaq salutacen / caitu hailaber amaguinarebaq Eta Cure haureq Eta katuruq / et Detcheveriq Estut presentean Curi Cer gastia beiciq / gueldicen naicela Cure anaia fidela
/5 Betry Daguerre
/ ohoui Eguiten darocut niq hordudan harcequoas contu / eguin darotacu sapadoB bertsioa
<33.1r> 70
A Monsieur Monsieur Le Fevre Belle Ville, consul de France a Pavo, pres Bonnaventure, pour la remitte a Martincho Daguerre, marinier faisant la peche de la morue en Terreneuve, a Percibiac. A Pavo.
<33.2r> Fait a Guethary le 20 mars 1757an.
Ene anaia maitia, eskribatzen darozkitzut bi lerro hauk zuri neure osasunaren berria aditzerat emaiteko. Osasuna dut Jainkoari esker, zeinetan desiratzen bainuke zure hala balitz zure konpainiarekin batean. Goraintzi gaztiatzen darozut, halaber aitak eta amak eta Dominddinak eta gure haurrek. Emaztia bederatzi ilabete huntan eri dut eritasun serios batekin. Seme bat izatu dugu ; hura unidetan emana dugu, 74 libera eta 10 sos pagatzen dugula. Erran darozkitzut hemengo berriak. Nola ezten untzirik hurat heldu, hautako jende guzia korsurat ganki, ni ere korsurat nindoan lotinent, eta Monsieur Detçheverri ondoko hamalau pezetako korsuzale batean ; Monsieur Harismendirekin partitzeko prest ginen hemendik lau ilabeteren buruko. Uste dut izaren direla 40 korsuzale kanpoan. Erranen darotzut zure letra sandderik nola ezten niondik ethorri, ez ethortzeko aparantziarik ere, eta eztakigu nori adreza, zergatik ezpaitaukuzu jaun haren izenik gaztiatu. Eta neure idurian hobe zinduke zegorrek jaun haren atzamatea, eta denbora berian tresorerat letra da sandden tiratze luzeago izanik ere. Lehen ere eskribatu darotzut Monsieur Daguerrerekin letra bat, hartan barna nola tudan gure letra da sanddeko sobra batzubek : Monsieur Felefeilenak 142 libera eta 10 sos justuban gantikotz guri egin behar laukegu zerbeitez on, zergatik asko galdu baitugu guk horien ondoan. Beraren gainerat uzten dut ; nik asko urrats egin dut, eta othoitz egiten darotzut ni ere horietaz deskargatzekotz, zu horrekin antolatziaz hor, eta nik hemen emanen diozkatet zure etxekori suma hori bera nola ere gaztiatzen baituzu, eta hala horren beraren eskuko senalearekin zegorrek ikhusiko duzu nola egin. Neure goraintziak emaren diozkazu famila guziari eta jaun Sapadori eta Dukeren famila guziari, eta Seinaren semeari, eta denbora berean Monsieur Lefefeili eskribatzen diot egiteko huraz. Goraintzi Zastiluri, familak osasuna dubela ; halaber Despaldari eta Chanini eta Trubari eta neure ilobari eta Pumaderi eta Miselli, funtsean guzieri. Piarres Piter tiro batek ereman du, korsuban mastru zen bera.
<33.2v> Zure familak osasuna du Jainkoari esker. Zure esposak salutatzen zaitu, halaber amaginarrebak eta zure haurrek eta Katuruk eta Detcheverrik. Eztut presentean zuri zer gaztia, beizik gelditzen naizela zure anaia fidela,
Betry Daguerre.
Othoi egiten darotzut nik hor dudan hartzekoaz kontu egin darotazu Sapado.A bertsioa
<32.1r> 83
Lapresente serarendue / aJoanis Diharce, fils / de Charlesenea, dulieudascain / marinier apresent / A Louisbourg
<32.2r> sibourele 19 mars 1757.
/ Ene seme Maitea
/ Errecibitu nuben çuc egorri dautaçun Lettra de / Changea, non demboraberean, Dirubac errecibitu /5 bainituben, milla Esquer Darotçut, Jaincoa / otoistucodut Cure ossasunarençat, aitac etanic / ossasun onbat dugu Jaincoari Esquer, haurideec / ere bay, anaya premua, erregueren servitsuan / da vrte huntan, aditu dugu, Monsieur fagosse /10 requin partitcera dohala, Louisbourquera goateco / aguian hor Elkar batuco duçube, Joaniz Eta / putico, Corsurat goanat dire, ahaide eta / etcheco adisquideac, ungui dire, milla gorainci / dautçugu aitac Eta nic, nais Çure ama /15 samurra
/ Maria de Saint martin
/ aitac otoisten çaitu / ahalic Lasterrena vnat ethorceas, alabaiñan / sahartuda, bota saharpare bat, Eta athorra bat egorcen /20 dausquiçut Raimond EistoquenecoarequinB bertsioa
<32.1r> 83
La presente sera rendue a Joanis Diharce, fils de Charlesenea, du lieu d’Ascain, marinier a present a Louisbourg.
<32.2r> Ciboure, le 19 mars 1757.
Ene seme maitea,
Errezibitu nuben zuk egorri dautazun letra de xanjea, non denbora berean dirubak errezibitu bainituben. Milla esker darotzut ; Jainkoa otoiztuko dut zure osasunarentzat. Aitak eta nik osasun on bat dugu Jainkoari esker, haurridek ere bai. Anaia premua Erregeren zerbitzuan da urte huntan. Aditu dugu Monsieur Fagosserekin partitzera dohala Louisbourquera goateko, agian hor elkar batuko duzube. Joaniz eta putiko korsurat goanat dire. Ahaide eta etxeko adiskideak ungi dire. Milla goraintzi dautzugu aitak eta nik. Naiz zure ama samurra,
Maria de Saint Martin.
Aitak otoizten zaitu ahalik lasterrena unat ethortzeas, alabaiñan zahartu da. Bota zahar pare bat eta athorra bat egortzen dauzkitzut Raimond Eistokenekoarekin.A bertsioa
<31.1r> [160.11]
Lapresent Letre soit / Rendue apierre Latiga / de Louis bourc / a Louis Bourc
<31.2r> Bydarten eguina Mars 17 1757
/ Ene esposmaitea estu faltatu nahiican / Lehen bicico ocasionehuntan Curi ene eta / ene famillaren beriac gastiatu gabe /5 ama jaincoac ereman daut eta aita hartan / Candelas Ceinatuba dut bertce familla / gucia Vngui gare presentean desiratcennuque / halabacine Cuc egori letra gainda eta belanais (†)/ eta bi letra erecebitutut behar orduban /10 eguin dautcut anitz Letra eta Cuc esbatere / erecebitu esta ene falta hanitz penadut / Cuc prometatu Mecac emandut eta orai / hanitz pena dut deusic ecin egoria nihorc / esdaut hartunahi berdin galdubac direla /15 berac dohacila salba edo Damna eguitentut / Biltra bentan bat espada bertcea aguiian
<31.2v> aribatucodela gelditcennais Cure espos / fidel maite Katalin Duat nic oyerec / eta aitac eta Cusinac Milla ama / cahara Cure jcaba jaincoac hautatudu /5 piarres estut hemen ematen deus / gehetasunic batere Berdin Letrahauc / aribatcen badire guconec eraredautcute / jaincoac Dicula fin ona Cure ahaide / eta hauco eta adisquide guciec Milla /10 gorainci oyer DyratcabaB bertsioa
<31.1r> [160.11]
La present letre soit rendue a Pierre Latiga, de Louisbourc. A Louisbourc.
<31.2r> Bidarten egina, mars 17, 1757.
Ene espos maitea, eztut faltatu nahi izan lehenbiziko okasione huntan zuri ene eta ene famillaren berriak gaztiatu gabe. Ama Jainkoak ereman daut, eta aita hartan kandelaz zeinatuba dut. Bertze familla guzia ungi gare presentean ; desiratzen nuke hala bazine. Zuk egorri letra gain da, eta belanais (†). Eta bi letra errezebitu tut behar orduban. Egin dautzut anitz letra eta zuk ez batere errezebitu. Ezta ene falta, hanitz pena dut. Zuk prometatu mezak eman dut, eta orai hanitz pena dut deusik ezin egorria. Nihork ez daut hartu nahi, berdin galdubak direla ; berak dohazila salba edo damna. Egiten tut bi letra, bentan bat ezpada bertzea agijan
<31.2v> arribatuko dela. Gelditzen naiz zure espos fidel maite, Katalin Duat. Nik, Oierek, eta aitak eta kusinak milla goraintzi. Ama zaharra, zure izaba, Jainkoak hautatu du. Piarres, eztut hemen ematen deus xehetasunik batere, berdin letra hauk arribatzen badire gizonek errare dautzute. Jainkoak dizula fin ona. Zure ahaide eta hauzo eta adiskide guziek milla goraintzi. Oier Dyratçabal.A bertsioa
<27.1r> 4
A Monsieur / Monsieur Laurens Perusqui, / Marinier, / A Louisbourc
<27.2r> Laurenz
/ Asco denbraz egon gara zure letraren esparanzan / bainan batere ezdugu izatu ; zure orde cenbait / saratarrec ceinec ikussi baitzaituzte errandaucute /5 ossaassun on bat cinduela, baetare cerbait irabaci / duzula. Guc gure berriac gaztigatcen ganaizkquitzuun / Gabriel Lecunberricoarequin eta guero Ciburu Pattineneco / semearequin, bainan biac elga anglessez hartuac / izandira, eta Lecunberricoa han hilda. Belchagno ere /10 oraino Anglaterran da. Zure semea eta alaba aguitz / ungui dira, biec mila gorainci egortzen dautzute, baetare / bere anayari ere, bertce garaitico zure ahaide guciac ere / ungui dire ; Naussianeco appheza hilda orai duela sei edo / zazpi ilhabete. Hassi naiz zure zorren pagatcen eta /15 zure ontassuna asqui estatu onean da. Hemen ezda / Guerla hotsic baicin, baitugu herrico soldadoac / Bayonan, eta marinelac cortsuan dabilza eta / cerbait eguiten dute, eta bertce cenbait erregueren / cerbitzuan dire. Mr Bidartec gorainci zuri eta /20 Martin chumeari. Jaincoac dizula ossaassun on bat / eta fortuna eguiteco Gracia ; zure cerbitzari.
/ Marittipo de Subiet.
/ aascain le 16 mars 1757.
/ tournés s’il vous plait.
<27.2v> zuc egorri tercioa hutza errecibitu dut, ceren / urina uncian issuri cen ; pastillaco macaillauac / erremetitu daitazte, bainan zure harbi pastea / ez daut oraino eman Sansonec, eta manta ere /5 ez da oraino eguin.B bertsioa
<27.1r> 4
A Monsieur Monsieur Laurens Perusqui, marinier a Louisbourc
<27.2r> Laurenz,
Asko denbraz egon gara zure letraren esparantzan, bainan bat ere ez dugu izatu. Zure orde, zenbait saratarrek, zeinek ikusi baitzaituzte, erran daukute osasun on bat zinduela, baetare zerbait irabazi duzula. Guk gure berriak gaztigatzen ganaizkitzun Gabriel Lekunberrikoarekin, eta gero Ziburu Pattineneko semearekin, bainan biak elga anglesez hartuak izan dira, eta Lekunberrikoa han hil da. Beltxaño ere oraino Anglaterran da. Zure semea eta alaba agitz ungi dira. Biek mila goraintzi egortzen dautzute, baetare bere anaiari ere, bertze garaitiko zure ahaide guziak ere ungi dire. Nausianeko apheza hil da orai duela sei edo zazpi ilhabete. Hasi naiz zure zorren pagatzen, eta zure ontasuna aski estatu onean da. Hemen ez da gerla hotsik baizin : baitugu herriko soldadoak Baionan, eta marinelak kortsuan dabiltza eta zerbait egiten dute, eta bertze zenbait Erregeren zerbitzuan dire. Mr Bidartek goraintzi zuri eta Martin xumeari. Jainkoak dizula osasun on bat eta fortuna egiteko grazia.
Zure zerbitzari, Marittipo de Subiet.
A Ascain, le 16 mars 1757.
Tournés, s’il vous plait.
<27.2v> Zuk egorri tertzioa hutza errezibitu dut, zeren urina untzian isuri zen. Pastillako makaillauak erremetitu daitazte, bainan zure harbi pastea ez daut oraino eman Sansonek, eta manta ere ez da oraino egin.A bertsioa
<24.2v> 46
La presente soit rendüe / a joannes hxxx etçheberri / çhanpartier et menusier / A Louis bourg
<24.1r> Á St pée le 15 mars 1757
/ Ene semea
/ Ohore dugu curi presenteco hunen jgortceas / Ceinetan hirur garren aldia baitugu hau /5 Bainan adituac gare errencurac eguin / tutçula, estuçulla gure berriric batere / jaquiten, gure ustes esta bada gure falta / çuc es errecibitcea hirur garren aldia denas / gueros hau, bada egundaino beçain ungui /10 desiratcen guinduque gure famillaco berriac / jaquin bacintça osasuna dugu presentean / familla guciac jaincoari esquerrac bainan / aitaso eritasun luce baten ondoan jaincoac / mundu huntaric erretiratu darocu eta hainits / behartu gare harequin eta badaquiçu lehen /15 ere aphur bat gora behera gure etçheco / miseriaren berria
<24.1v> aditu dugu nola etçaren oraino plaçatua / eta desiratcen guinduque niholare posible bada / plaça bacinteci asqueneco letran gure ustes / ungui gomendatu çaitugu Çure famillari eta /5 Çuc ere Çure eguin ahal gucia eguiçu, ene semea / errecibitu dugu predoeneco semearequin jgorri / hirur liberacoa eta orai egorceco desiraric / hartcen baduçu ungui seguraturic jgoraçu / ecen badaquiçu cer jrrisquden orai, esta deus ere /10 berriric hemen Curi marquatceco guerla eta / miseria baicen desiratcen darotçugu osasun / on bat guc presentean dugun beçala baldin / conbeni baçaio jaincoari haren gloriarençat / eta Çure eta gure arimaren salbamenduarençat /15 Cure serbitçari Ni aita Bihots samurtasunes / bethea eta ama orobat / Besarcatcen çaituellaric bere bihots gucias / haurride guciec eta bai ahaide eta adisquide / guciec Betri d’etçheberry /20 cure anaia goan da donibanerat oficioaren jkhasterat <24.2r> aditcea badugu nola egorri Cintuben hogoi eta / hemerezi libera bainan guc estugu deus ere hetas / funsic eta Cerrorec eguiçu Cerbait funsB bertsioa
<24.2v> 46
La presente soit rendue a Joannes Etcheberri, chanpartier et menusier. A Louisbourg.
<24.1r> À St. Pée, le 15 mars 1757.
Ene semea,
Ohore dugu zuri presenteko hunen igortzeaz, zeinetan hirurgarren aldia baitugu hau. Bainan adituak gare errenkurak egin tutzula, eztuzula gure berririk batere jakiten. Gure ustez ezta, bada, gure falta zuk ez errezibitzea, hirurgarren aldia denaz geroz hau. Bada, egundaino bezain ungi desiratzen ginduke gure famillako berriak jakin bazintza. Osasuna dugu presentean familla guziak Jainkoari eskerrak, bainan aitaso eritasun luze baten ondoan Jainkoak mundu huntarik erretiratu daroku eta hainitz behartu gare harekin ; eta badakizu lehen ere aphur bat gorabehera gure etxeko miseriaren berria.
<24.1v> Aditu dugu nola etzaren oraino plazatua, eta desiratzen ginduke niholare, posible bada, plaza bazintezi. Azkeneko letran, gure ustez, ungi gomendatu zaitugu zure famillari, eta zuk ere zure eginahal guzia egizu, ene semea. Errezibitu dugu Predoeneko semearekin igorri hirur liberakoa, eta orai egortzeko desirarik hartzen baduzu ungi seguraturik igorrazu, ezen badakizu zer irrisku den orai. Ezta deus ere berririk hemen zuri markatzezo, gerla eta miseria baizen. Desiratzen darotzugu osasun on bat, guk presentean dugun bezala, baldin konbeni bazaio Jainkoari, haren gloriarentzat eta zure eta gure arimaren salbamenduarentzat. Zure zerbitzari, ni, aita bihotz samurtasunez bethea, eta ama orobat, besarkatzen zaituelarik bere bihotz guziaz haurride guziek eta bai ahaide eta adiskide guziek. Betri d’Etçheberry. Zure anaia goan da Donibanerat ofizioaren ikhasterat. <24.2r> Aditzea badugu nola egorri zintuben hemeretzi libera, bainan guk eztugu deus ere hetaz funtsik, eta zerrorek egizu zerbait funts.A bertsioa
<22.1r> 172
presenteco leta hau / errendatuco caijo joannes / detçheto sara olhaco / errotaco semmeari / a jnnaniz jnnaniz
<22.2r> Escribatua marchoaren 14 saran 1757
/ Enne semme maitea harçendut libertate / Curi bilerroren marcaçeco osassunadut jain / coari Escer nere fammilla guziarecin Ceineta[n] /5 dessiraçen bainuque Curea halla baliz denbora / berean gorainçi Cure arrebec eta Coinnatac eta / amaçhic eta jcebec eta Cussinec eta ahaide adi[s] / cide guçiec dolloratuac gara hagiz jçatudu / gun berritristeaz haren gauçac ahalic un /10 gui alchaturic hunat pasaçerat Eguiçu lehen / biçico Comoitatean Ceren nihor gabe Causicen baica / ra Catalin eta bibioc gara eta maria eta arran / goiçen guelditudire hunat passaçerat Eguiçu Ceren / helduden neguco Ezbaçaiçaigu ethorcen uz aha /15 l baitecaquegu errota
<22.2v> letrahau hirur garrena Egorçen dugu xxx / jgorcen darosquiçug beti bianda Eçheberricoarrequin / Luqainca pusca baçuec Ez dugu passajaric jcan / deussen Egorçeco eta mari maite argainenecoc /5 gorainçi finnean gueldicennaiz eta Cure ama / fidela Cure Cerbiçari joanna xx debidartB bertsioa
<22.1r> 172
Presenteko letra hau errendatuko zaijo Joannes d’Etcheto, Sara, Olhako errotako semeari, a Innaniz. Innaniz.
<22.2r> Eskribatua martxoaren 14, Saran, 1757.
Ene seme maitea, hartzen dut libertate zuri bi lerroren markatzeko. Osasuna dut Jainkoari esker nere familla guziarekin, zeinetan desiratzen bainuke zurea hala balitz denbora berean. Goraintzi zure arrebek eta koinatak eta amatxik eta izebek eta kusinek eta ahaide-adiskide guziek. Doloratuak gara hagiz izatu dugun berri tristeaz. Harren, gauzak ahalik ungi altxaturik, hunat pasatzerat egizu lehenbiziko komoitatean, zeren nihor gabe kausitzen baikara. Katalin eta bi-biok gara, eta Maria eta Arrangoitzen gelditu dire. Hunat pasatzerat egizu, zeren heldu den neguko ez bazaitzaigu ethortzen utz ahal baitezakegu errota.
<22.2v> Letra hau hirurgarrena egortzen dugu. Igortzen darozkizugu beti bianda Echeberrikoarekin, lukhainka puska batzuek. Ez dugu pasaiarik izan deusen egortzeko. Eta Mari Maite Argainenekok goraintzi. Finean, gelditzen naiz eta zure ama fidela. Zure zerbitzari, Joanna de Bidart.A bertsioa
<20.1r> 27
A Mademoyselle / Mademoyselle Marie harboure duhalde / demeurent ches Monsieur de Laborde / Trezorier Du roy / Louizbourq
<20.2r> Donibanen eguina marxoanen 13
/ Ene haur maitea estinat faltatu nahi hiri / ene berijac marcatu gabe cenac eraten baitun / estunala aspaldijon gure beriric jcatu hanbat /5 gastoago gurexat nic eguin dausquinat beti / unsi gusietan letrac eta hic es jsatu estun / beras ene faltaric egori dinat bat lanxecanetuin / bersea hire cusina defuntubarequin cenac etori / baixen miselequin bajonarat gasoa eta egori /10 naunan harequin berajnquin mantalina angelet / acoa ungi fina bere eribana eta siricubarequin / cenac hire matantac churunecoac cuxan sartu / omen baixuben eta berce bi letra patineneco / siburuco premubarequin cenac egun angeletaran /15 baita gasoa Ene haur maitea badin hilhunen / hogoy eta sejean exetit partitu hinxela egundano / hirur urte egundano estinat jsatu oren laurden / baten erepausuric basaquinat gusijac ene / faltat direla cenac ene becatubac handijac /20 baitire banan esparanxa dinat jeancoac / misericordia jsanen dubela nitas cergatit / ene uste gusijan ungi harcen tinat eta / adixen tugunaren arabera estela posible / salbaxea hemen non estugun becatuba /25 purgaxen beras esparanxan nijagon / jencoac estausquidala bi pena emanen / ene haur maitea dominica comentuban / esquibas cuxaturic exerat etori sijaetanen / ganxen hirur jlabeteren buruco marascas /30 eta ni gaixarequin eta gabearequin anaja / bisentec jcusiric ene sangrin handija / hamabors libera eman sitinan bere / bartetit saflenxat eta orano hanix / behar aita laurenxec aituric ene
<20.2v> dolore handijac exerat etori sixaitanen / bera bere pesunan gaisoa esqueletaric / hela ganincenenean hura nonxare ene / afijutu gasoa harxasu curaje jsanen dut /5 nic çure habraren sendaxecoa beharden / gusija emansinan asquenean paruca eta / sapela eta galderdi pare berijac eta begui / suri baitacoec neroni ganic sapata pareberijac / eta bi atora olal pesatit hec pagaxe cotan /10 aita laurenxec gastijaxen daun gorainxi / eta jeancoari gomendaxen habela eta / letra bat eguin diosanala falta gabe / anaja bisentet ere bai gorainxi mila mila / eta otoisten haute nitas oroit hadiela /15 jencoac benedicatuco habela ene haur maitea / ene haur maitea badaqun ganis exerat / nola etoricen sarpan borsoseqin eta esquijes / esquebias betea bisajarano presune exiru nan (†) / besala exaquinat bisiric nola egotu /20 ninxen hura jcusi nubenean gasoa / eta neronj jop besala asdipat gabe / egundano besala aita laurenxec / aituric hurere sendarasi sinan beharden / gusija emanic cenac bijac gosta baitire /25 larogoy libera pasaturic eta nirijere / socolotat eta masapanac eta biscoxac / gaisoac egorcen sijauquidan denboratit denborara / seculan estinan pagatuco haren borondatea / bisi naisseno banan sendubec asco hortaco eguit- /30 en diten diten salbaxeco eta hura halacoa dun / ene haur maitea ganisona ganxunan / corxura eta angelesec harturic exatu sistenen / espanijarat lisibona eratendioten portu / batera senac gasoa etori baixen ones /35 berehun lecoatan bere lagunequin / pilala trjste batean exunan hura jcustea
<20.3r> baisic berxe miraculuric bulus gorija huren / egundano besala candeguiletaco jaunarequin / eguin sunan gasoa eraten sautalaric jea / hemen cer eguinen ene sangrinaxen miserija /5 huntan eta beti sor egujten ene haur maitea / conxarat ateratu bela eguiteco eta adi ene / haur maitea costara santabarraco aroca ganera / gusijec exitu gerostit jeancoac espacatu / etea bergina ama maiteac aiseago condaxen /10 daunat pasatududan bano ene trublea / ene haur maitea orai beris gan sijaitan / bajonatit badin partitu dela hogoy eta / sorsiegun estinat deusere beriric hemenxe / nijagon jeancoaren esparanxan harc plaser /15 duben gusiaren erebixeco ene haur maitea / dominjca abijatu sijaitan harcere gan behar / dubela corsura aita grafleti eraten sijon / duacola maseterearj minxaxera hardesala / corxura minxatu dubenean bajex gogotit /20 ere beras harequin sioan gasoa orai laster / ene ama maitea gurexat estuxu asqui arebac / egorxen tuben diru gusijac eta cerori miserija / hortan asajatu behar dut nic ere çure lagunxera / ene haur maitea jsatu tinat behin hirur /25 hogoy libera eta berxe behin larogoy libera / estauquinat gastijaxen ene sangrin gusijac / cergatit hi urrun baitaut eta badinat hire / behara jeancoac usten nabeno ene haur / maitea begui suri baitaco marilantat /30 perxecutatuba nijalabin jcaten dudala / diruba franco hire ganic eta paga desadala / edo hi gastija haren pagaxeco hic egorxeas / badacinala dirubac eman sauquinala gurexat / fantesijan sastuba dun letra eguin dautela /35 eta hic es erepustaric eguin nic pacaxen / tinat gusijac jencoac nahi baitu horla
<20.3v> estebenic gorainxi mila eta egorxen dau / bileta bat letra hunen barnean lahitunen / semijarenxat eran dionasala pagamendu / hori eguin disosala sor justuba duben besala /5 ene haur maitea ganisec eta ganabrac / jcatu diten disputa ganabrac aitu dubela / esconxen haisela toqui gusijetan eta / ganisec esex eta nic eman dinat bacea / jeaincoas landan ni ama naisela eta /10 nic jeacin behar dudala lehenic eta / orduban jacinen dutela jea hala den / es ala bai jeancoac eracuxico daun cer eguin / eta bergina maiteac aguijan ene otojxa / aditucodin ene har maitea hiri cer jspira /15 gorainxi osaba sastiluri mila damu dudala / haren afesioneas gusijac jeancoac uquitu / nahi gaitubela haren familac osasuna / dubela ene haur maiteac gorainxi granganec / eta ganisec eran sijautanen hire gorainxijac /20 emateco falta gabe dominjnicac ere gorainxi / mila mila eta jeancoari gomenda disinala / ganabrac ere mila mila gorainxi eta / ganeraco ahaideta adisquide gusijec / ene haur maite maitea geldixen naun /25 hire ama mait maitea tombarano / mari darburu / ene haur maitea enaquinan nola eman / mila saspi ehunacB bertsioa
<20.1r> 27
A Mademoyselle Mademoyselle Marie Harboure, demeurent ches Monsieur de Laborde, trezorier du Roy. Louizbourq.
<20.2r> Donibanen egina, martxoanen 13.
Ene haur maitea, eztinat faltatu nahi hiri ene berrijak markatu gabe, zenak erraten baitun eztunala aspaldijon gure berririk izatu ; hanbat gastoago guretzat. Nik egin dauzkinat beti untzi guzietan letrak, eta hik ez izatu. Eztun, beraz, ene faltarik. Egorri dinat bat Lantzekaneturekin,bertzea hire kusina defuntubarekin, zenak etorri baitzen Miselekin Baionarat, gasoa, eta egorri naunan harekin berainkin mantalina Angeletakoa ungi fina, bere erribana eta zirikubarekin, zenak hire matantak Xurunekoak kutxan sartu omen baitzuben ; eta bertze bi letra Patineneko Ziburuko premubarekin, zenak egun Angeletarran baita, gasoa. Ene haur maitea, badin hil hunen hogoi eta seiean etxetit partitu hintzela egundano hirur urte. Egundano eztinat izatu oren laurden baten errepausurik. Bazakinat guzijak ene faltat direla, zenak ene bekatubak handijak baitire, banan esparantza dinat Jenkoak miserikordia izanen dubela nitaz, zergatit ene uste guzijan ungi hartzen tinat, eta aditzen tugunaren arabera eztela posible salbatzea hemen, non eztugun bekatuba purgatzen. Beraz, esparantzan nijagon Jenkoak eztauzkidala bi pena emanen. Ene haur maitea, Dominika komentuban ezkibaz kutsaturik etxerat etorri zijaetanen. Gan tzen hirur ilabeteren buruko marraskaz, eta ni gaitzarekin eta gabearekin. Anaia Bisentek ikusirik ene sangrin handija hamabortz libera eman zitinan bere bartetit saflentzat, eta orano hanitz behar. Aita Laurentzek aiturik ene
<20.2v> dolore handijak etxerat etorri zitzaitanen bera bere pesunan, gaisoa eskeletarik, eta gan nintzenean, hura : “Non tzare, ene afijitu gasoa ? Hartzazu kuraie, izanen dut nik zure habraren sendatzekoa behar den guzija”. Eman zinan azkenean parruka eta sapela eta galderdi pare berrijak ; eta Begizuribaitakoek neroni ganik zapata pare berrijak eta bi atorra, oihal pezatit hek pagatzekotan. Aita Laurentzek gaztijatzen daun goraintzi, eta Jenkoari gomendatzen habela, eta letra bat egin diozanala falta gabe. Anaia Bisentet ere bai goraintzi mila-mila, eta otoizten haute nitaz oroit hadiela, Jenkoak benedikatuko habela, ene haur maitea. Ene haur maitea, badakin Ganis etxerat nola etorri zen sarpan bortz sosekin eta ezkebiaz betea bisajarano, presune etzirunan (†) bezala ; etzakinat bizirik nola egotu nintzen hura ikusi nubenean, gasoa ! Eta neroni, Jop bezala, asdipat gabe… Egundano bezala, aita Laurentzek aiturik hur’ere sendarazi zinan behar den guzija emanik, zenak bijak gosta baitire larogoi libera pasaturik. Eta nirijere sokolotat eta mazapanak eta biskotxak gaisoak egortzen zijaukidan denboratit denborara ; sekulan eztinan pagatuko haren borondatea bizi naizeno. Banan sendubek asko hortako egiten diten salbatzeko, eta hura halakoa dun. Ene haur maitea, Ganis ona gan tzunan kortsura, eta angelesek harturik etxatu ziztenen Espanijarat, Lisibona erraten dioten portu batera, zenak gasoa etorri baitzen onez berrehun lekoatan bere lagunekin pilala triste batean. Etzunan hura ikustea
<20.3r> baizik bertze mirakulurik, buluzgorrija hurren ! Egundano bezala, Kandegiletako jaunarekin egin zunan gasoa, erraten zautalarik jea hemen zer eginen ene sangrinatzen miserija huntan, eta beti zor egiten. Ene haur maitea, Kontxarat ateratu bela egiteko eta adi, ene haur maitea, kostara Santabarrako arroka ganera guzijek etsitu geroztit Jenkoak espakatu, eta Berjina ama maiteak aiseago kondatzen daunat pasatu dudan bano ene trublea. Ene haur maitea, orai berriz gan zijaitan Baionatit ; badin partitu dela hogoi eta zortzi egun. Eztinat deusere berririk ; hementxe nijagon, Jenkoaren esparantzan, hark plazer duben guziaren errezibitzeko, ene haur maitea. Dominika abijatu zijaitan hark ere gan behar dubela kortsura. Aita Grafleti erraten zijon duakola masetereari mintzatzera, har dezala kortsura. Mintzatu dubenean baietz gogotit ere, beraz harekin zioan gasoa : “Orai laster, ene ama maitea, guretzat eztutzu aski. Arrebak egortzen tuben diru guzijak eta zerori miserija hortan, asaiatu behar dut nik ere zure laguntzera”. Ene haur maitea, izatu tinat behin hirur hogoi libera, eta bertze behin larogoi libera. Eztauzkinat gaztijatzen ene sangrin guzijak, zergatit hi urrun baitaut eta badinat hire beharra Jenkoak uzten nabeno. Ene haur maitea, Begizuribaitako Marilantat pertsekutatuba nijalabin, izaten dudala diruba franko hireganik, eta paga dezadala edo hi gaztija haren pagatzeko hik egortzeaz, badakinala dirubak eman zaukinala guretzat. Fantesijan sastuba dun letra egin dautela, eta hik ez errepustarik egin nik pakatzen tinat guzijak, Jenkoak nahi baitu horla.
<20.3v> Estebenik goraintzi mila, eta egortzen dau bileta bat letra hunen barnean, Lahitunen semijarentzat, erran dionazala pagamendu hori egin dizozala, zor justuba duben bezala. Ene haur maitea, Ganisek eta Ganabrak izatu diten disputa, Ganabrak aitu dubela ezkontzen haizela toki guzijetan, eta Ganisek ezetz, eta nik eman dinat bakea, Jainkoaz landan ni ama naizela, eta nik jakin behar dudala lehenik, eta orduban jakinen dutela jea hala den. Ez ala bai, Jenkoak erakutsiko daun zer egin, eta Berjina maiteak agijan ene otoitza adituko din, ene haur maitea, hiri zer ispira. Goraintzi osaba Sastiluri, mila damu dudala, haren afezioneaz guzijak Jenkoak ukitu nahi gaitubela ; haren familak osasuna dubela. Ene haur maiteak, goraintzi Granganek eta Ganisek, erran zijautanen hire goraintzijak emateko falta gabe. Dominikak ere goraintzi mila-mila, eta Jenkoari gomenda dizinala. Ganabrak ere mila-mila goraintzi, eta ganerako ahaide eta adiskide guzijek. Ene haur maite-maitea, gelditzen naun hire ama mait-maitea tonbarano. Mari Darburu. Ene haur maitea, enakinan nola eman mila zazpi ehunak.A bertsioa
<19.1r> 24
Monsieur / Monsieur Joannes D Etcheverry / Marinier demeurant a Louisbourq / pour Mieux dire fils de la maison / de Maiteguenia de Sare a present / a Louisbourq / Louisbourq
<19.2r> Sare le 12m Mars 1757
/ Eneseme Maitea Errecibitudut çure letra abenduaren / hogoi eta borcian Eguina ceinac Marcatu baitarotçu / çure ossassuna ona, guissaberian ossassuna onbatean /5 caussitcen baicare gubere Jaincoaresquer, Errecibitu dugu / çure lettra chanja 919tt liberaco bat ceina placer han / dia hartu baitut arribatu denean hainberce arriscuren / ondoan, baldin harcen baduçu deliberacioneriq etcherat / Ethorceco francian barna harçaçu mando gaztebat /10 lau urtetaco çure eta çure bagaijen echarceco eta ustedut / despendioac atheraco tutçun, amac milla goraincy eta / cure haurridec eta çure ahaidec eta adisquidec eta / hauço guciec, finean guelditcen naiz çure aita eguiazcua / eta fidella bicinaiceino
/15 Joannes d’EtcheverryB bertsioa
<19.1r> 24
Monsieur Monsieur Joannes d’Etcheverry, marinier demeurant a Louisbourq, pour mieux dire fils de la maison de Maiteguenia de Sare, a present a Louisbourq. Louisbourq.
<19.2r> Sare, le 12ème mars 1757.
Ene seme maitea, errezibitu dut zure letra abenduaren hogoi eta bortzian egina, zeinak markatu baitarotzu zure osasuna ona. Gisa berian, osasuna on batean kausitzen baikare gu bere Jainkoar’esker. Errezibitu dugu zure letra xanja, 919 liberako bat zeina plazer handia hartu baitut arribatu denean, hainbertze arriskuren ondoan. Baldin hartzen baduzu deliberazionerik etxerat ethortzeko, Frantzian barna hartzazu mando gazte bat lau urtetako, zure eta zure bagajien ekhartzeko, eta uste dut despendioak atherako tutzun. Amak milla goraintzi, eta zure haurridek eta zure ahaidek eta adiskidek eta hauzo guziek. Finean, gelditzen naiz zure aita egiazkua eta fidela bizi naizeino.
Joannes d’Etcheverry.A bertsioa
<18.1r> 124
Lapresente lettre soite / reandeue a Bernat / de Lupoy çhentiqa / a Louisbourg de Louis[bourg]
<18.2r> fait aguethary, cé 10 Marz 1757
/ Enne seme maitea gastiaxen dauxut / milla gorainxy Estut Erreçibitu çure / ganiq aurten Es Letrariq Es çolament /5 gorainxibat jçatu ditut 2tt ahex / Bordaganiq chanpeletaqo Eta Egorxen / dausquixut çhanpelaq çançingorrieneqo / jaunarequin
/ gueldixen nais cure ama allargun /10 gaçhoa çure çerbitçary mariade / LamarqB bertsioa
<18.1r> 124
La presente lettre soite reandeue a Bernat de Lupoy Chentiqa, a Louisbourg. De Louisbourg.
<18.2r> Fait a Guethary, cé 10 Marz 1757.
Ene seme maitea, gaztiatzen dautzut milla goraintzi. Eztut errezibitu zureganik aurten ez letrarik ez solament goraintzi bat. Izatu ditut 2 libera Ahetz Bordaganik xanpeletako, eta egortzen dauzkitzut xanpelak Zanzingorrieneko jaunarekin.
Gelditzen naiz zure ama alargun gaxoa, zure zerbitzari, Maria de Lamarq.<17.1r> 94
perssenteqo letra hau Eren / Datuco caigo bernat aro / qiry a lurjs burcq / Lurjsburcq
<17.1v> Marsoaen 9 egina 1757
/ Bernat dearoqi harcendut libertate hemen cerba pa / sacen den cury adiaracteqo horticq ethoricicaiqunber- / j tiristia gucq guti ustecaberi ethory ciçaiqun cure /5 jceba goan martin coennecqoc gastigacendaucu / Estaqigu cehetassunnjc gehigago baldin cuq hunat / deusjq escirbattu edo gastigatu badauqucuere estugudeusic / aditu allabainan cucen eta justu den becala curebaita[n] / dugu Esparanca ene seme defuntu cena cure conpaini /10 gan eedo cure sumicjgonnecogo cenacs gerosticq otoict- / Encaitut cure cussina goanes defuntucenaen jcate / Edo mojgana horgelditudenas contu edo arta jduqicias / Etahortic ahalic lasterena hunat hedaceas
/ Esteben Ecgoraincj /15 halalaber bernat gaucabera gactigacendaucu curjbelx / cenaen Emastiac otoi curebaitan dubere Esparanca Eta / Eta orobat cusina goanes defuntu cenaencat becalaharen / callupamasturbaencatere horduben moigan edoontasunas / contu Eta arta bera jçatias eta Lehen ba Lehen hunat /20 hedaceas cure crbicary<17.1r> 94
Persenteko letra hau errendatuko zaijo Bernat Aroqiri, a Lurisburcq. Lurisburcq.
<17.1v> Marsoaen 9 egina, 1757.
Bernat de Aroqi, hartzen dut libertate hemen zer pasatzen den zuri adiarazteko. Hortik ethorri zitzaikun berri tiristia guk guti ustekaberik ethorri zitzaikun. Zure izeba Goan Martinkoenekok gaztigatzen dauku. Eztakigu zehetasunik gehijago, baldin zuk hunat deusik eskirbatu edo gaztigatu badaukuzu ere eztugu deusik aditu. Alabainan, zuzen eta justu den bezala, zure baitan dugu esparantza ene seme defuntu zena zure konpainijan edo zure sumizijonekogo zenaz geroztik. Otoizten zaitut zure kusina Goanes defuntu zenaen izate edo moijana hor gelditu denaz kontu edo arta idukitziaz, eta hortik ahalik lasterrena hunat hedatzeaz.
Estebenek goraintzi. Halaber, Bernat, gauza bera gaztigatzen dautzu Zuribeltz zenaen emaztiak, otoi zure baitan du bere esparantza, eta orobat kusina Goanes defuntu zenaentzat bezala haren kalupa masturubaentzat ere hor duben moijan edo ontasunaz kontu eta arta bera izatiaz, eta lehenbalehen hunat hedatzeaz. Zure zerbitzari.<15.1r> 61
Monsieur / Monsieur / Jean qastillou / Metre de Grabe / pour monsieur Laborde / a Louis bourg
<15.2r> Getharian egina marchoaren 3 1757
/ Ene / aita maitia hartcendut libertade Curi bi leroren / Esqribatceqo Eta denbora berian Curi Ene osasunaren /5 beria aditcerat Emateqo Cinetan ona baita Etadesiratcen / bainuque Curia hala jcaitia cure qonpania guciareqin batian / sallutatcen caitut Ene bihotc gucias eta halaber / sallutacen caituste aispa nanaq Ceinetan miariscenbaita / nesqato Eta domincheq eta qailantaq eta goanahauraq /10 Eta dominiqaq mila gorainci Eta areba chabadineq / Eta hiribarongo ania arebeq eta baroineneqo familaq / mila gorainci hachareneqo familaq mila gorainci / goanatipitoa chabadineneqoaq Eta bere alabaq mila / gorainci Eta othoi gomendatcen darotcula haren /15 semia joanis cure prudencias Esenpluonbatenematias / bere burasoaren aldera miseria gucien erdian horeq / sofritcen ditubeneq Ematen dautedatela Enepenagucia / mila gorainciamaq Eta arebaq Eta gaineraqo cure / hauco ahaide adisqide gucieq mila gorainci /20 Ene aita maitia bihotces Curi Erateqo hemengo dolore / Eta miseria gucieqbaino gehiago afligitcenaute / Cuhor gerlatriste huneqin jcanaq EtaCu jqusinahiaq / Cureberiaq Escinjaqines hiltcerat goasguciaq
<15.2v> Ene aita maitia Egicu bethi quraie Ceruqo aitaq bethi / jcaren du gure artha Eta Cure doloreguciaq ofregi / diotcotcu jnqoari ahaliq hobeqiena Cure horqo / dolorieq Ematen dute Ene bihotcian penariqhandiena /5 agerida ginqoaq horla placer dubela qonplibedi / bada bethi jaunaren borondatia goanden urthian / Egori darosquitcut corciletra Eta Estaqit jcatu / othe ducun batere hiriartenas landan gastiatu / narotcun supreni escintescen nola mahitcheneqo /10 semia Esposatuden butuneneqo alabarequin dioelariq / Escarotcula Eman hitciq Eta trufatu cindubela / Eta senqriqeneqo ſ premuba Ere esposatuda / danielen arebareqin hauq marqatcen darosqitcut / Es nahis curi hutsiq Eta damuriq Egin batere /15 horietas Esdolora batere Ceren jnqoaq premetitcen / baiqitu horiec gucia qomeni estiren gaucetan / Estut presentian deus berceriq Curi cer gastia / baiciq Ere naisela gelditcen Cure Cerbitcari / Cure ume naisen becalaqo miserablia orai Eta /20 bethi bihos Eta borondate ones Eta Escin pagatubes / bethia joanna de qastillou<15.1r> 61
Monsieur Monsieur Jean Qastillou, metre de grabe pour Monsieur Laborde. A Louisbourg.
<15.2r> Getharian egina, martxoaren 3, 1757.
Ene aita maitia, hartzen dut libertade zuri bi lerroren eskribatzeko eta denbora berian zuri ene osasunaren berria aditzerat emateko, zinetan ona baita, eta desiratzen bainuke zuria hala izaitia, zure konpania guziarekin batian. Salutatzen zaitut ene bihotz guziaz, eta halaber salutatzen zaituzte aizpa Nanak, zeinetan Miarritzen baita neskato. Eta Dominxek eta Kailantak eta Goana Haurrak eta Dominikak mila goraintzi. Eta arreba Xabadinek eta Hiribarrongo ania-arrebek eta Baroineneko familak mila goraintzi. Haxarreneko familak mila goraintzi ; Goana Tipitoa Xabadinenekoak eta bere alabak mila goraintzi, eta othoi gomendatzen darotzula haren semia Joanis zure prudentziaz esenplu on baten ematiaz. Bere burasoaren aldera, miseria guzien erdian, horrek sofritzen ditubenek ematen dautedatela ene pena guzia. Mila goraintzi amak eta arrebak, eta gainerako zure auzo, ahaide, adiskide guziek mila goraintzi. Ene aita maitia, bihotzez zuri errateko hemengo dolore eta miseria guziek baino gehiago aflijitzen naute zuhor gerla triste hunekin izanak eta zu ikusi nahiak ; zure berriak ezin jakinez hiltzerat goaz guziak.
<15.2v> Ene aita maitia, egizu bethi kuraie ; zeruko Aitak bethi izaren du gure artha ; eta zure dolore guziak ofreji diotzotzu Jinkoari ahalik hobekiena. Zure horko doloriek ematen dute ene bihotzian penarik handiena. Ageri da Jinkoak horla plazer dubela ; konpli bedi, bada, bethi Jaunaren borondatia. Goan den urthian egorri darozkitzut zortzi letra, eta eztakit izatu othe duzun batere. Hiriartenaz landan, gaztiatu narotzun supreni etzintezen nola Mahixeneko semia esposatu den Butuneneko alabarekin, dioelarik eztarotzula eman hitzik, eta trufatu zindubela. Eta Senkrikeneko premuba ere esposatu da Danielen arrebarekin. Hauk markatzen darozkitzut, ez nahiz zuri hutsik eta damurik egin batere. Horietaz ez dolora batere, zeren Jinkoak premetitzen baikitu horiek guziak komeni eztiren gauzetan. Eztut presentian deus bertzerik zuri zer gaztia, baizik ere naizela gelditzen zure zerbitzari. Zure ume naizen bezalako miserablia, orai eta bethi, bihotz eta borondate onez eta ezin pagatubez bethia, Joanna de Qastillou.<10.1r> 67
A Monsieur / Monsieur andreco de Borda / Marinier demeurant a Larbardor. / a terneuve Maitre de Grave / Larbardor
<10.1v> Saran eguina mar[choar]en lehenean 1757an
/ Ene seme maitea hartcen dut libertate Çuri Bi / lerroren escribatceco etaÇuri gure familiaco Berri / onen gastigatceco ossasuna dugu jaincoari Esquer /5 eta desiratcen guinouque denbora Berean Çuc / Ere hala Bacindu Çuc jgorri letra chanya / Bat Baicen estugu erreçivitu esdausquigou lannesec / sinatu nahi nola Bouryessari jgorriada arretcholara / hadicaaco gastigouarenBeha gaude esdaquigou Cer /10 gastigou jçanendugun eta horco letra çhanyas balia / Çaite possible Bada jgortcen darotçugou Betri maingouarequin / athorraBat Bertceric ecin aussarta gaitesque jgortcerat hunat / passatcera eguicu ahal Badaguiçu anaya guanes Cortsuan dabila / hirugarren Campainan guanada eta aita Bera ere Bigarrenean /15 doha Cortsurat joite handiBaten Beldurrean Berrogoi / untçi donibanetic eta Bayonnatic badoha Corsurat / orai artainocoan urus dabilla hemengo yendea untçi Bat / Baicen estu hartu anguelessac hartu Corsulariric eta / hartan Baciren Saratic Çortci guicon Çure adisquide /20 guciec guaraintci etaparticularqui amasso çaharrac
/ Cure Cerbitçari Martin /22 Borda<10.1r> 67
A Monsieur Monsieur Andreco de Borda Marinier demeurant a Larbardor, a Terneuve, maitre de Grave. Larbardor.
<10.1v> Saran egina, martxoaren lehenean, 1757an.
Ene seme maitea, hartzen dut libertate zuri bi lerroren eskribatzeko eta zuri gure familiako berri onen gaztigatzeko. Osasuna dugu Jainkoari esker, eta desiratzen ginuke denbora berean zuk ere hala bazindu. Zuk igorri letra xanja bat baizen eztugu errezibitu ; ez dauzkigu Lannesek sinatu nahi. Nola burjesari igorria da Arretxolara, handikako gaztiguaren beha gaude. Ez dakigu zer gaztigu izanen dugun, eta horko letra xanjaz balia zaite, posible bada. Igortzen darotzugu Betri Mainguarekin athorra bat, bertzerik ezin ausarta gaitezke igortzerat ; hunat pasatzera egizu ahal badagizu. Anaia Guanes kortsuan dabila, hirugarren kanpainan guana da ; eta aita bera ere bigarrenean doha kortsurat, joite handi baten beldurrean. Berrogoi untzi Donibanetik eta Baionatik badoha kortsurat. Orai artainokoan urus dabila hemengo jendea, untzi bat baizen eztu angelesak hartu kortsularirik, eta hartan baziren Saratik zortzi gizon. Zure adiskide guziek goraintzi, eta partikularki amaso zaharrak.
Zure zerbitzari, Martin Borda.<07.1r> 59a
La Presente Lettre / soit rendüe a Bernard / harismendy habitant de / Loüisbourg. / A Loüisbourg.
<07.2r> Saran eguina oxailaren 26an 1757
/ Ene seme maitea
/ Badaquiçu bi urthe huntan ezdarotaçula ez bici çaren ez / eta ere çure berriric batere eman ; apparancias ahanxi /5 çaitçu aita nauçula ; aditu dut fortuna handi bat / eguin duçula hor esconçeas, jainco jaunac lagun eta / guida çaitçala, eta eguin deçaçula gratia cure baithan / ongui onguy sarthuric çure faltac ongui essaguturic / niri eta çure ama gachoari eta familia guciari eman /10 darocussun nahigabe handia erreparatçeco, nic dessiratçen / darosquiçudan gaixac aise jassanen tutçu. Errecibitu / nituen çuc egorri cinerosquidan 250ac eta alchatcera / eman niotçan M. Haranchipiry, eta guero ondoan nere / behar handian erretiratu nituen handic eta emplegatu /15 nere denboran uste dut aita qualitatean cenbait axeguin / chumes lagundu eta favoratu caitudala ; bisquitartean / egorri tutçun sossen galdea eguin dioçu eguin behar / etçinionari erran nahi dut M. Harançhipiri, niri egorri / çinerosquidan eta niri galdeguin behar cinerosquidan /20 eta ez hari, eznuen pretenitçen sos hequin galdea / eguin behar çinerotala, hor eguin duçun saltsa, hor
<07.2v> çhuçhen saçu, nitas nitas beçanbatean estut pagatuco / çure anaya primoa escondu ha goanareneco alabarequin, / berce familia guciac ere ossassuna du. dessiratcen / darotçut ossassuna perfet bat eta guelditçen nais çuc /5 ni ahanxi arren çure aita ona
/ Miguel Harismendy
/ marcatu baitçinarotan collacareneco semeari prestatu ciniotçala / hemecorcy libera, eta galde netçola, eta erretira netçola / hartu dut particularrean guiçon gaste hura, eta dio /10 egundaino ezdioçula deussic eman ; bioc hori elquarganatçen / çaretenean churituco duçue ;
/ Monsieur haranchipic milla gorainci darotçula / jaincoari othoix eguinen diola çutas eta orhoit / çaitecila heriotçeas eta çure arimaren salbamenduas<07.1r> 59a
La presente lettre soit rendüe a Bernard Harismendy, habitant de Loüisbourg. A Loüisbourg.
<07.2r> Saran egina, otsailaren 26an,1757.
Ene seme maitea,
Badakizu bi urthe huntan ez darotazula ez bizi zaren ez eta ere zure berririk batere eman ; apharantziaz ahantzi zaitzu aita nauzula. Aditu dut fortuna handi bat egin duzula hor ezkontzeas. Jainko jaunak lagun eta gida zaitzala, eta egin dezazula grazia, zure baithan ongi-ongi sarthurik, zure faltak ongi ezaguturik, niri eta zure ama gaxoari eta familia guziari eman darokuzun nahigabe handia erreparatzeko. Nik desiratzen darozkitzudan gaitzak aise jasanen tutzu. Errezibitu nituen zuk egorri zinerozkidan 250ak,eta altxatzera eman niotzan M. Haranchipiri, eta gero ondoan nere behar handian erretiratu nituen handik, eta enplegatu nere denboran. Uste dut aita kalitatean zenbait atsegin xumez lagundu eta faboratu zaitudala. Bizkitartean, egorri tutzun sosen galdea egin diozu egin behar etzinionari, erran nahi dut M. Haranchipiri. Niri egorri zinerozkidan eta niri galdegin behar zinerozkidan eta ez hari, ez nuen pretenitzen sos hekin galdea egin behar zinerotala. Hor egin duzun saltsa hor
<07.2v> xuxen zazu, nitaz bezanbatean eztut pagatuko. Zure anaia primoa ezkondu da Goanareneko alabarekin ; bertze familia guziak ere osasuna du. Desiratzen darotzut osasuna perfet bat, eta gelditzen naiz, zuk ni ahantzi arren, zure aita ona.
Miguel Harismendy.
Markatu baitzinarotan Kolakareneko semeari prestatu ziniotzala hemezortzi libera, eta galde netzola, eta erretira netzola. Hartu dut partikularrean gizon gazte hura, eta dio egundaino ez diozula deusik eman ; biok hori elkarganatzen zaretenean xurituko duzue.
Monsieur Haranchipik mila goraintzi darotzula, Jainkoari othoitz eginen diola zutaz, eta orhoit zaitezila heriotzeaz eta zure arimaren salbamenduaz.<06.1r> 69
presenteco lettra hau errendatuco / caio laures tirun mariacoeneco / semeari chanpartierari chebecat / eta harc errendatuco du bitor /5 de Farandiret edo bernat de / Farandiret anaia bata edo / bercea ganat
<06.2r> Bitor de Farandiret eta Beinat de Farandiret / eneadisquide maite maitiac harcen dut libertate / cuei bi lerroren eschribaceco jaquin deçaçuen / amoreac gatic cuen aita eta amaren b eta /5 arebaren ahaide eta adisquide gucien berriac / gorainçi darotcue gastigacen ossasuna on bat / dutela desiraçen luquetela cuec hala bacind / ute errecibitu dute cuec eguin letra ungui / placer hartu baitute cuen berrien adicias /10 aita eta ama hamar urtes gastatu dire cuen / berrien adicias orai desiracen tute luquete / ceboc cuen berriequin icustias marchoaren / lehenbicico jgandian eguin behartu bors urte / hemendic partitu cinetela gerostic esquara /15 hala satifatu nola aurten jaincoac gracia / handiac eguiten darosquicue eta estarotcue / batere gutiago eguinen baldin ematen badi / ocue satifacionea cuen aitari eta amari cuen / jcustecoa ecen hurren dire hagorandu cuec /20 beguis jcusi nahis munduco ontasun guciac / baino nahiago luquete cuec beguis jcusi guero / hilen badire ere hain ungui cuen arebac / cuen jcusteco desira baluque non uste balu / munduco tresoric handienac guciac uts bai /25 lecaque cuen jcusteco non bordele becain / hurbil balis esbailuque batere herabe urr / axa cuen jcusteco hambat demboras jbiri / dire cuen berriac jaquin nahis hirur urtes / eguin tuste bors letra eta behin ere cuenic /30 ecin jcan bainan aurten comprenitu dute / eguin tucuela cuec ere letrac arebac
<06.3r> goraici osaba eta jceba guciec gorainci cusina / guciec gorainci etchegaraico familia guciac / gorainci erotaco falia guciac gorainci ague / reco familia guciac gorainci camietaco /5 familia guciac gorainci andregaia escondu / da hausteico cadetequin seme handi bate / quin daude cuen arebac eguin du hequien / esconca cuenac ere eguina dago baldin dispo / sacen bacarete bitor ene anaia maitia compre /10 niaraci jcatu daut marinel batec hor ha / bitacen carela bainan guciarequin ere / behinere estut sinesi cergatic espaicaoscat / capable cu guri damu horren eguiteco / beinat ene bihos maitia dio cure arrebac /15 baduela hirur urte cure emaste gaia / bilatua duela bethi dagoela hagorandua cu / jcusi nahis bethi galdeguiten dioscala cure / berriac eta bethi aguincen caituela baldin / fraide eguin gogo espaducu esconca trataça /20 le handi bat da hura bainan berreric estu / eguiten hargatic cuec eguiteco dauca hura / apa landaburucoac mariac machume estebe / necoc gachina chume castienecoc gaachic / guci guciec gorainci /25 bitor eta beinat ene / adisquide eta hauco maite maitiac gororaici / darotcuet particularsqui nic letraren / eguiliac gucien gainetic maria de molleres / etchegaraico hauramariac eguina /30 oxailaren 20 an eguina 1757 / lapiceco andregaiac gorainci mila mila
<06.3v> orai compreni cacue guc cuec cein maite / caitustegun candela bat ere erre guin / duen hunen eguitian berciac / liberticionian eta gu hunen / eguiten<06.1r> 69
Presenteko letra hau errendatuko zaio Laures Tirun Mariakoeneko semeari, xanpartierari xebekat (†), eta hark errendatuko du Bitor de Farandiret edo Bernat de Farandiret, anaia bata edo bertzeaganat.
<06.2r> Bitor de Farandiret eta Beinat de Farandiret, ene adiskide maite-maitiak, hartzen dut libertate zuei bi lerroren eskribatzeko, jakin dezazuen amoreak gatik zuen aita eta amaren, bai eta arrebaren, ahaide eta adiskide guzien berriak. Goraintzi darotzue, gaztigatzen osasuna on bat dutela, desiratzen luketela zuek hala bazindute. Errezibitu dute zuek egin letra, ungi plazer hartu baitute zuen berrien aditziaz. Aita eta ama hamar urtez gastatu dire zuen berrien aditziaz ; orai desiratzen lukete zebok zuen berriekin ikustiaz. Martxoaren lehenbiziko igandian egin behar tu bortz urte hemendik partitu zinetela. Geroztik ezkara hala satifatu, nola aurten Jainkoak grazia handiak egiten darozkitzue, eta eztarotzue batere gutiago eginen baldin ematen badiozue satifazionea zuen aitari eta amari zuen ikustekoa, ezen hurren dire hagorandu zuek begiz ikusi nahiz : munduko ontasun guziak baino nahiago lukete zuek begiz ikusi, gero hilen badire ere. Hain ungi zuen arrebak zuen ikusteko desira baluke, non uste balu munduko tresorik handienak, guziak utz bailezake zuen ikusteko, non Bordele bezain hurbil balitz ez bailuke batere herabe urratsa zuen ikusteko. Hanbat denboraz ibiri dire zuen berriak jakin nahiz ; hirur urtez egin tuzte bortz letra, eta behin ere zuenik ezin izan, bainan aurten konprenitu dute egin tuzuela zuek ere letrak. Arrebak
<06.3r> goraintzi, osaba eta izeba guziek goraintzi, kusina guziek goraintzi, Etchegaraiko familia guziak goraintzi, Errotako familia guziak goraintzi, Agerreko familia guziak goraintzi, Kamietako familia guziak goraintzi ; andregaia ezkondu da Hausteiko Kadetekin, seme handi batekin daude. Zuen arrebak egin du hekien ezkontza ; zuenak ere egina dago, baldin disposatzen bazarete. Bitor, ene anaia maitia, konpreniarazi izatu daut marinel batek hor habitatzen zarela, bainan guziarekin ere behin ere eztut sinetsi, zergatik ezpaitzaozkat kapable zu guri damu horren egiteko. Beinat, ene bihotz maitia, dio zure arrebak baduela hirur urte zure emaztegaia bilatua duela, bethi dagoela hagorandua zu ikusi nahiz, bethi galdegiten diozkala zure berriak eta bethi agintzen zaituela, baldin fraide egin gogo ezpaduzu. Ezkontza tratazale handi bat da hura, bainan berrerik eztu egiten, hargatik zuek egiteko dauka hura. Apa Landaburukoak, Mariak, Maxume Estebenekok, Gaxina Xume Kastienekok, Gaaxik… Guzi-guziek gorainzi. Bitor eta Beinat, ene adiskide eta hauzo maite-maitiak, goraintzi darotzuet partikularzki nik, letraren egiliak, guzien gainetik, Maria de Molleres. Etxegaraiko Haurra Mariak egina. Otsailaren 20an egina, 1757. Lapitzeko andregaiak goraintzi mila-mila.
<06.3v> Orai konpreni zazue guk zuek zein maite zaituztegun : kandela bat ere erre ginduen hunen egitian, bertziak libertizionian eta gu hunen egiten.